ณกฤช เศวตนันทน์ นบ. (เกียรตินิยม) นบท. นม.
Nakrit Sawettanan ACIArb
ที่ปรึกษา www.lawyer-thailand.com
สังคมไทยในปัจจุบันมีคนพิการอยู่หลายประเภทซึ่งรวมถึงผู้ที่ไม่สามารถมองเห็นได้กับผู้ที่ไม่สามารถได้ยินหรือที่เราเรียกว่าคนตาบอดและคนหูหนวก หากผู้พิการเหล่านี้ได้รับการสนับสนุนให้มีการพัฒนาอย่างเหมาะสมก็จะสร้างประโยชน์ให้กับสังคมได้มากและไม่ต่างไปจากคนปกติธรรมดา ซึ่งที่ผ่านมามีหน่วยงานต่างๆ ที่พยายามออกมาช่วยเหลือและให้การสนับสนุนในการมีส่วนร่วมของคนพิการและการเข้าถึงบริการขั้นพื้นฐานอย่างเช่นการรับชมโทรทัศน์ที่จัดให้มีสำหรับบุคคลทั่วไปด้วย ซึ่งในช่วงเดือนที่ผ่านมาหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ร่วมกันทำบันทึกข้อตกลงเรื่อง “การส่งเสริมให้ผู้ประกอบกิจการกระจายเสียงและโทรทัศน์มีบริการเพื่อการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารของคนพิการ” ขึ้น
บริการที่อยู่ภายใต้ข้อตกลงความร่วมมือแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ บริการคำบรรยายเป็นเสียง หรือ Audio Description ที่จะมีเสียงบรรยายเพิ่มเติมเข้าไปเพื่อบรรยายรายละเอียดที่สำคัญของภาพที่ผู้พิการทางการมองเห็นอาจไม่เข้าใจได้ด้วยบทบรรยายปกติ โดยจะเพิ่มการบรรยายด้วยเสียงในช่วงที่ไม่มีการสนทนา เช่น การแสดงออกเกี่ยวกับหน้า การเคลื่อนย้ายวัตถุ ลักษณะบรรยากาศล้อมรอบ บริการด้วยคำบรรยายเป็นเสียง หรือ Audio Description นี้เป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงาน กสทช. กับสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทยและองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย
บริการประเภทที่สองคือบริการคำบรรยายเป็นอักษร หรือ Caption ซึ่งเป็นบริการสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน โดยจะมีข้อความขึ้นในช่วงเวลาเดียวกับที่มีเสียงบรรยายที่อาจเป็นการสนทนาหรือเสียงอื่นเพื่อให้ผู้พิการทางการได้ยินสามารถเข้าใจเนื้อหานั้นๆ ได้ดียิ่งขึ้น คำบรรยายแทนเสียงนี้จะต้องมีความชัดเจนและไม่กีดขวางการมองเห็นภาพด้วย บริการคำบรรยายเป็นอักษรนี้เป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงาน กสทช. กับสมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิตและสถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย
บริการประเภทที่สามคือบริการภาษามือหรือ Sign Language เป็นบริการสำหรับผู้พิการทางการได้ยินเช่นกันโดยจะมีการใช้ภาษามือในช่วงเวลาเดียวกับที่มีการสื่อสารด้วยเสียงที่อาจเป็นเสียงสนทนาและเสียงอื่นเพื่อให้ผู้พิการสามารถเข้าใจถึงเนื้อหาที่ต้องการสื่อนั้นๆ ได้มากขึ้น บริการภาษามือนี้เป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงาน กสทช. กับสมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตและบริษัท ทรู วิชั่นส์ จำกัด (มหาชน)
ผู้ประกอบการที่มีบริการดังกล่าวแล้วได้แก่ ช่องรายการ TNN 2 ของทรู วิชั่นส์ ที่เปิดให้มีบริการภาษามือเต็มจอแล้วตั้งแต่วันเสาร์ที่ 6 เมษายน 2556 เป็นต้นมาในรายการ “Deaf Channel” โดยจะออกอากาศประจำทุกวันเสาร์ นอกจากนี้ยังมีช่องไทยพีบีเอสที่จัดให้มีล่ามแปลภาษามือสำหรับคนพิการขึ้นบนจอโทรทัศน์ในช่วงข่าวภาคหลักของทางสถานีควบคู่ไปด้วยในการรายงานข่าว สำหรับในช่องรายการอื่นๆ จะเริ่มเห็นความเปลี่ยนแปลงมากขึ้นตั้งแต่เดือนพฤษภาคมปีนี้เป็นต้นไป
ทั้งนี้จากผลการสำรวจของ กสทช. พบว่าสื่อโทรทัศน์เป็นสื่อที่ใกล้ตัวคนพิการและคนพิการสามารถเข้าถึงได้มากที่สุด ดังนั้นคนพิการจึงมีความคาดหวังต่อสื่อโทรทัศน์ในหลายแง่มุม อาทิ ด้านเนื้อหาที่เกี่ยวกับคนพิการเพื่อให้คนพิการได้เรียนรู้เกี่ยวกับตนเอง ในขณะเดียวกัน สังคมก็ได้เรียนรู้เกี่ยวกับคนพิการและนำไปสู่ความคิดในเชิงสร้างสรรค์ต่อคนพิการซึ่งจะช่วยส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการในอีกทางหนึ่งด้วย หรือในด้านรูปแบบ คนพิการต้องการเรียนรู้ในการดูสื่อโทรทัศน์ในรูปแบบเดียวกับที่คนทั่วไปดูโดยไม่จำเป็นต้องมีรูปแบบที่แตกต่างไปเฉพาะคนพิการ เพียงแต่อาจปรับรูปแบบสื่อโทรทัศน์บางรายการเป็นครั้งคราวเพื่อสนับสนุนให้คนพิการได้มีส่วนร่วมในรายการได้
บันทึกข้อตกลงความร่วมมือดังกล่าวมุ่งให้เกิดการพัฒนาบริการที่เป็นประโยชน์ต่อคนพิการในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารผ่านโทรทัศน์ รวมทั้งส่งเสริมให้คนพิการมีสิทธิเท่าเทียมกันในการรับรู้และใช้ประโยชน์จากข้อมูลข่าวสารเพื่อการดำรงชีวิตและยกระดับคุณภาพชีวิต แต่ทั้งนี้ในการผลิตรายการโทรทัศน์เกี่ยวกับคนพิการก็ควรมีคนพิการเป็นผู้ร่วมผลิตสื่อด้วยเพราะคนพิการจะสามารถให้ข้อมูลเรื่องคนพิการที่เป็นประโยชน์ต่อการผลิตสื่อได้และสื่อที่ออกมานั้นก็น่าจะเข้าถึงกลุ่มคนพิการมากขึ้นด้วย
ที่ปรึกษา www.lawyer-thailand.com
ดาวโหลดเอกสาร